Μια λέξη αρκεί!

Και μόνο μια λέξη αρκεί

για να ξυπνήσει τις αισθήσεις μας!

"Mια λέξη που πέφτει τυχαία στο μυαλό μας, δημιουργεί κύματα στην επιφάνεια και στο βάθος, προκαλεί μια ατελείωτη σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων, παρασύροντας στην πτώση της ήχους και εικόνες, αναλογίες και αναμνήσεις, σημασίες και όνειρα...."

(Τζιάνι Ροντάρι).

Χάρτης Θησαυρού και Ρομπότ

Τι σχέση μπορεί να έχει ένα παιδί που μεταμορφώνεται σε τηλεκατευθυνόμενο ρομπότ με έναν πειρατικό χάρτη θησαυρού;

Είπαμε σε προηγούμενη ανάρτηση, πως τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα μέσα από παιχνίδια και ευχάριστες δραστηριότητες.
Έτσι, για τις ανάγκες των μαθημάτων, έφτιαξα έναν πειρατικό χάρτη.

Πρώτα τον ζωγράφισα σε ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί.
Μετά έκαψα τις άκρες του για να φαίνεται παλιός και για να προσθέσω και τα σημάδια του χρόνου στο χαρτί, έσταξα πάνω του κερί και τον πιτσίλισα με σταγόνες ...καφέ!
(μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μαύρο τσάι)

Έτοιμος λοιπόν ο χάρτης που απεικονίζει το... ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΣΤΡΑΒΗΣ ΦΑΛΑΙΝΑΣ και που κολλήθηκε σε ένα μπεζ χαρτόνι για να μη σκιστεί, επειδή ήταν πια ευαίσθητος।

Δίπλα του μπήκε ένα πειρατικό σπαθί και πήρε τη θέση του στον τοίχο του Εργαστηρίου, ακριβώς δίπλα στον "γλυκούλη Ερωτηματικόσαυρο" που ανέφερα σε παλιότερη ανάρτηση, για να οδηγήσει τα παιδιά σε νέες περιπέτειες (μάθησης φυσικά).

Κάποια από τα μέρη που ζωγράφισα στο χάρτη είναι: Η καλύβα του άγριου Νάνου, Δάσος της τρελής Αρκούδας, Λίμνη της μαγεμένης Νεράιδας, Σπηλιά της σοφής Μάγισσας κ.α.

Όσο για το ρομπότ...

"Οι λέξεις γίνονται παιδικό παιχνίδι" - ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Η δημοσιογράφος κα. Στελίνα Μαργαριτίδου, ενθουσιασμένη από το έργο του Εργαστηρίου, έκανε ένα ολοσέλιδο αφιέρωμα γι' αυτό στην εφημερίδα "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ", λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 2009.

Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν στο ειδικό εορταστικό μάθημα που κάναμε πριν από τα Χριστούγεννα, με πολλά παιχνίδια λέξεων, αντίληψης, πλάγιας σκέψης κ.α.

Στο μάθημα ήταν καλεσμένοι και οι γονείς και συμμετείχαν κι αυτοί στις δραστηριότητες μαζί με τα παιδιά, όμως βρισκόταν στο πίσω μέρος και δε φαίνονται στη φωτογραφία της τάξης.

Και μη νομίσετε ότι τα παιδιά καθόταν όλη την ώρα ήσυχα γράφοντας...

Τα διάφορα παιχνίδια, απαιτούσαν να σηκώνονται και να γεμίζουν με ευχάριστα βουητά φασαρίας, γέλια και αναστάτωση όλη την αίθουσα!

Στο κέντρο της φωτογραφίας, φαίνομαι καθώς συντονίζω τη γιορτή, φορώντας κόκκινο αγιοβασιλιάτικο σκουφί.

Δύο αποσπάσματα από το άρθρο:

Η κυρία Μόζα λέει µία φράση... το παιχνίδι έχει ξεκινήσει.
"Εδώ δεν βαθμολογούμε, µόνο παίζουµε γιατί µέσα από το παιχνίδι, µέσα από το τραγούδι, τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν σωστά τις λέξεις και τους γραμματικούς κανόνες" λέει η κ. Μόζα.

"Τα παιδιά µαθαίνουν πώς να απελευθερώσουν, να αναπτύξουν και να σχηµατοπαιήσουν δηµιουργικά και αποτελεσµατικά το µεγάλο αυτό απόθεµα που λέγεται παιδική φαντασία."

Κάλαντα 2009

Άλλα παιδιά έχουν κατανοήσει περισσότερο τι είναι στίχος και ρίμα (υποσυνείδητα από ποιήματα που τυχόν διαβάζουν ή πιο συνειδητοποιημένα μέσω διδασκαλίας) και άλλα λιγότερο.
Μερικά από αυτά έχουν και αυτό που λέμε "φυσικό ταλέντο" που καλό θα ήταν να καλλιεργηθεί περισσότερο.

Με τη συμμετοχή των περισσότερων παιδιών (κάποια έτυχε να λείπουν), δημιουργήσαμε (μετά από ανάλογη σχετική προεργασία) τα "Κάλαντα του Εργαστηρίου" για το 2009.


Τα τύπωσα σε φυλλάδια που τα κόλλησα σε ένα μεγάλο χαρτόνι και τα τοποθέτησα στο διάδρομο, ακριβώς απέναντι από την αίθουσα του Εργαστηρίου για να τα βλέπουν (να τα μελετούν και να τα απολαμβάνουν) και οι γονείς αλλά και τυχόν περαστικοί που προτιμούν τις σκάλες και όχι τα 2 ασανσέρ του κτηρίου (η αίθουσά μας βρίσκεται στο 2ο όροφο).

Μέσα από τη γραφή των παιδιών βλέπει κανείς τι σημαίνουν γι' αυτά τα Χριστούγεννα: Δώρα, γλυκά, φαγητά, κάλαντα, διακοπές, λεφτά(!), χιόνι, δέντρο…

Παρατηρούμε, δυστυχώς, ότι λείπει το πραγματικό νόημα και το αρχικό μήνυμα των Χριστουγέννων. Δε φταίνε όμως τα παιδιά γι' αυτό, αλλά εμείς οι μεγάλοι, η εμπορευματοποίηση και τα πρότυπα που προβάλλονται -με εντατικότατη πλύση εγκεφάλου- από την τηλεόραση αυτές τις μέρες.


Ας απολαύσουμε λοιπόν κι από εδώ αποσπάσματα από τα Κάλαντά μας και παρακαλώ πολύ τα παρατηρητικά μάτια να μην εντοπίσουν λάθη στην έκφραση στο μέτρο ή στη ρίμα, αντιγραφές στίχων του ενός παιδιού από κάποιο άλλο, ασύμμετρο διαχωρισμό στίχων, επαναλήψεις θέματος ή ό,τι άλλο…

Τα Κάλαντα του Εργαστηρίου μας για το 2009


Τα Χριστούγεννα με χιόνια
Τι ωραία, τι καλά
Ο Άι βασίλης ο καλός να ρθεί
Στα παιδιά για συντροφιά
Να στολίσουμε το δέντρο
Το ψηλό και το μεγάλο
Ξεκινάμε, εμπρός παιδιά Χ. Γ.

Θα περάσουμε καλά
Τα δωράκια τα καλά
Που ο Αϊ-Βασίλης κουβαλά Σ.Κ.
Τα θέλουν όλα χα-χα-χα Τ. Π.

Ήρθαν πάλι τα γλυκά Ν. Χ.
Ντάπα-ντίπα, ντάπα-ντα Ε. Χ.
Τα σχολεία σταματάνε
Τι ωραία, τι καλά Σ. Ν.
Κουραμπιέδες και γλυκά
Που θα φάμε, τι καλά!

Καμπανούλες και σκουφάκια
Όλα τα καλά παιδάκια
Ψέλνουν κάλαντα αυτά
Με τεράστια χαρά Ε. Σ.

Στο σχολείο δε θα πάνε
Και το σπίτι θα χαλάνε
Τσούκου τσούκου τσούκου τσα
Τσούκου τσούκου τσούκου τσα

Πάμε τώρα στα χωριά
Για να παίξουμε παιδιά
Εκεί πάνω στον χιονιά
Πάμε τώρα στα βουνά
Για να παίξουμε καλά Θ. Κ.


Κάλαντα θα πούμε δυνατά
Και θα πάρουμε λεφτά
Περιμένετε θα 'ρθει τώρα
Και η πρωτοχρονιά Κ. Ι.
Θα 'μαστε καλά παιδιά
Δώρα να πάρουμε πολλά Ε. Κ.

Τα δωράκια τα καλά
(Ο) Αϊ-Βασίλης κουβαλά Χ. Μ.
Η γαλοπούλα μες την κατσαρόλα
Κι από έξω τα γλυκά
Για να φάμε τι καλά
Τι καλά στα γιορτινά Ι. Φ.

Κουραμπιέδες και γλυκά
Στα σπιτάκια τα καλά
Ντάπα-ντίπα, ντάπα-ντα Ε.Κ.

Ελάτε να τραγουδήσουμε
Και το δέντρο να στολίσουμε
Να βάλουμε το αστέρι στην κορφή
Ν' αρχίσει πάλι απ' την αρχή

Τα γραμματάκια τα καλά
Θα τα στείλουμε παιδιά
Να τα διαβάσει ο Άι Βασίλης
Με όλα του τα καλά Σ. Σ.

Με το δάχτυλο στη μύτη
Τον Αϊ-Βασίλη χαιρετά
Στο άγιο όρος περπατά
Με το έλκηθρο τσουλά Γ. Μ.

Να χιονίσει ευχόμαστε
Χιονάνθρωπο να φτιάξουμε
Βασιλόπιτα να κόψουμε
Και το φλουρί να τύχουμε Λ. Μ

Μακάρι να 'χα κάθε μέρα
Τον Άι βασίλη εδώ κοντά
Θα του ζήταγα δώρα πολλά
Και θα τα 'κλεινα για πάντα
Στη μικρή μου αγκαλιά Ε. Μ.

.

.

Ο Ερωτηματικόσαυρος και ο Πιρατής χωρίς ε

Σήμερα, για να βοηθηθούμε στον καταιγισμό ιδεών (brainstorming), φωνάξαμε και βοήθεια.

Τον γλυκούλη ...Ερωτηματικόσαυρο, που ζωγράφισα με βάση το σχήμα ενός ερωτηματικού και τον κακό ...Πιρατή (χωρίς έψιλον) που τον σχημάτισα με βάση το γράμμα Πι.

Απόσπασμα της ιστορίας:

"Μια φορά και έναν καλό καιρό, υπήρχε ένα περίεργο πλάσμα, ένας γλυκούλης Ερωτηματικόσαυρος με μεγάλο κεφάλι και μια περίεργη ουρά.

Τριγυρνούσε εδώ κι εκεί στις προτάσεις και ζούσε ευτυχισμένος, ώσπου εμφανίστηκε ένας κακός και μοχθηρός... Πι..ρατής χωρίς έψιλον. Το κεφάλι του βρισκόταν πάνω στο στήθος του, του έλειπε ένα μάτι και ποτέ μα ποτέ δε γελούσε. Ήταν πάντα σκυθρωπός και θυμωμένος.

Μόλις είδε τον Ερωτηματικόσαυρο τον έβαλε στο μάτι (το άλλο του το καλό, που έβλεπε) και άρχισε να τον κυνηγάει για να του κόψει μια και καλή και το βήχα και το χαμόγελο...."

Η ιστορία συνεχίστηκε κι άλλο και τελικά κατέληξε σε σχεδιάγραμμα πολλαπλών επιλογών που ακολουθούσε το κάθε παιδί χωριστά (ανάλογα με το πώς ήθελε να συνεχιστεί αυτή η περίεργη ιστορία), αλλά όλες οι επιλογές, στο τέλος, κατέληγαν στην εξής φράση:

Ό,τι και να 'γινε
εμείς ζήσαμε καλύτερα
και πάντα θα θυμόμαστε
...

Σημείωμα

Απόσπασμα από σημείωμα που δίνω κατά καιρούς στους γονείς
για να τους ενημερώσω για την πρόοδο των μαθημάτων:

Θεσσαλονίκη, 23 Νοεμβρίου 2009

Αγαπητοί γονείς,

προχωράμε πια κανονικά στην ύλη των μαθημάτων.

Το κάθε μάθημα αποτελείται από το συνδυασμό τριών Βασικών Ενοτήτων:

Η Πρώτη Ενότητα αφορά στη διεύρυνση της Αντίληψης, της Φαντασίας και του Τρόπου Έκφρασης.

Η Δεύτερη Ενότητα αφορά στην Τεχνική Βελτίωσης των Γραπτών Κειμένων.

Η Τρίτη Ενότητα αφορά στην Ανάπτυξη της Δημιουργικής Σσκέψης.

Παράλληλα, κάθε παιδί έχει αρχίσει να δημιουργεί έναν δικό του ξεχωριστό Υπερήρωα, τον οποίο θα δει σε τελική μορφή (όπως τον φαντάστηκε και τον περιέγραψε) σχεδιασμένο και τυπωμένο έγχρωμα σε μικρή αφίσα.

...

Λήξη σχολικής χρονιάς 2008-2009

Στις 9 Ιουνίου συγκεντρωθήκαμε στο Βαφοπούλειο (γονείς, φίλοι και μαθητές) για να γίνει και επίσημα η λήξη της σχολικής περίοδου 2008-2009.

Έκανα μια σύντομη παρουσίαση του έργου και των στόχων του Εργαστηρίου (με πάουερ πόιντ) και επεσήμανα τι επιδιώξαμε και πόσο μακριά καταφέραμε να φτάσουμε με τα παιδιά, δίνοντας παραδείγματα των επιτευγμάτων τους.

Κάπου-κάπου, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, ακουγόταν μια περήφανη φωνούλα από το ακροατήριο να λέει: "Εγώ το βρήκα/είπα αυτό" ή κάτι παρόμοιο.


Και μόνο που μου έλεγαν οι γονείς, κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς, ότι τα παιδιά τους ανυπομονούν να φτάσει η Δευτέρα που γίνονται τα μαθήματα, για να έρθουν με χαρά στην τάξη, ήταν μια μεγάλη ανταμοιβή για μένα.
Επειδή πρόκειται για μαθήματα που αφορούν βασικά το λόγο, που αρκετά παιδιά το βρίσκουν αρκετά βαρετό, είναι μεγάλη χαρά και ικανοποίηση για μένα να μαθαίνω ότι το έργο μου αποδίδει καρπούς.


Παιδιά και γονείς με παρακάλεσαν να συνεχιστούν τα μαθήματα και για δεύτερη χρονιά, αλλά κάτι τέτοιο είναι αδύνατον προς το παρόν.
Ίσως στο μέλλον, αλλά πότε ακριβώς δε μπορώ να ξέρω ακόμα.

Μετά τον απολογισμό το έργου του Εργαστηρίου, ανεβήκαμε όλοι στον 6ο όροφο όπου έγινε η παρουσίαση όλων των Εργαστηρίων/Δραστηριοτήτων που λειτουργούν στο Βαφοπούλειο. Ο κάθε υπεύθυνος, ανέφερε εν συντομία κάποια πράγματα για τον τομέα του.


Παρών ήταν και ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Νεολαίας Θεσσαλονίκης, Βασίλειος Γάκης, ο οποίος μίλησε με κολακευτικά λόγια για το συνολικό έργο και την πολιτιστική προσφορά του Βαφοπουλείου.



.